O czym powinieneś pamiętać, gdy pracujesz w Norwegii?

Pobyt w Norwegii daje tobie możliwość skorzystania z dodatków socjalnych, jakie oferuje ten kraj. Wiąże się to również z koniecznością dopilnowania przez ciebie wielu spraw, które mogą mieć wpływ na utratę lub uzyskanie do nich prawa. Zarówno mieszkając na stałe w Norwegii, jak i tymczasowo, możesz ubiegać się o przyznanie zasiłków dla ciebie i twojej rodziny. Dodatkowo szereg ulg podatkowych, daje możliwość odzyskania nadpłaconych podatków. Sprawdź, do czego masz prawo, przebywając w Norwegii oraz z jakimi obowiązkami to się wiąże.

Zasiłki na dzieci

Rozpoczynając pracę w Norwegii, powinieneś zapoznać się z tym, o jakie świadczenia na posiadane przez ciebie dzieci możesz wnioskować. Najpopularniejszym z socjali jest zasiłek rodzinny, przyznawany od urodzenia się dziecka do ukończenia przez nie 18 roku życia. Świadczenie wynosi miesięcznie 1 354 kr do 6 roku życia dziecka i 1 054 kr w okresie od 6-18 lat. Tu jednak niezbędne jest określenie, jaki kraj ma pierwszeństwo wypłaty zasiłku rodzinnego, ponieważ jest on równoznaczny z polskim świadczeniem 500+. Nie można ich pobierać jednocześnie!

Kolejnym świadczeniem jest zasiłek opiekuńczy, który wynosi 7 500 kr miesięcznie od 13 do 23 miesiąca życia dziecka. Aby móc o niego wnioskować, niezbędne jest udokumentowanie przynależności do systemu ubezpieczeń społecznych przez obojga rodziców. Jeżeli np. pracujesz w Norwegii 2 lata, do wniosku o zasiłek powinieneś dołączyć np. zaświadczenie z ZUS o tym, że przez minimum 3 lata opłacałeś składki społeczne w Polsce.

Warunkiem nabycia prawa do pobierania tych zasiłków jest opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne (trygdeavgift). Dzieje się to wtedy, gdy osiągasz dochód z tytułu zatrudnienia lub pobierania opodatkowanych zasiłków, takich jak zasiłek dla bezrobotnych, rodzicielski czy chorobowy.

W chwili, kiedy rodzi ci się dziecko, możesz wnioskować o zasiłek rodzicielski. Daje on tobie możliwość pobierania świadczenia przez 40 lub 50 tygodni od 7 tygodnia życia dziecka. W zależności od tego, na jaki czas będziesz chciał mieć przyznane świadczenie, możesz otrzymywać 100% lub 80% dotychczasowego wynagrodzenia. Tu jednak niezbędne jest, abyś przepracował w Norwegii minimum 6 z ostatnich 10 miesięcy oraz zarobił minimum 0,5 stawki G, która na 2020 rok wynosi 50 675,50 kr. Dodatkowo konieczne jest udokumentowanie, że matka dziecka od 7 tygodnia po porodzie wraca do pracy na minimum 75% etatu lub rozpoczyna dzienną naukę.

Ostatnim świadczeniem jest jednorazowa zapomoga (becikowe), o którą może wnioskować przede wszystkim matka dziecka, która nie wypracowała sobie prawa do zasiłku macierzyńskiego. Wysokość becikowego na dzieci urodzone od 2021 roku wynosi 90 300 kr. Ojciec dziecka może się o świadczenie ubiegać wyłącznie w przypadku śmierci matki dziecka lub całkowitym ograniczeniu jej praw rodzicielskich.

Zasiłki dla bezrobotnych

Tracąc pracę, czy to z powodu rozwiązania umowy, czy tymczasowego braku zleceń w firmie i skierowania na permittering, możesz ubiegać się o przyznanie zasiłku dla bezrobotnych. Dzięki temu możesz otrzymać wsparcie finansowe wynoszące ponad 60% twojego dotychczasowego wynagrodzenia nawet przez 104 tygodnie. Niezbędne jest jednak, aby wypracował dochód minimalny, który na ten moment wynosi 152 027 kr brutto z ostatnich 12 kalendarzowych miesięcy lub 304 053 kr z ostatnich 36 miesięcy. Dodatkowo powinieneś zarejestrować się w NAV jako osoba poszukująca pracy oraz wypełniać regularnie co 2 tygodnie karty meldunkowe. Pobierając zasiłek z tytułu całkowitej utraty pracy, twoim obowiązkiem jest przebywanie na terenie Norwegii. Odstępstwa od reguły dotyczą jedynie osób pobierających zasiłek z tytułu skierowania na permittering. Jeżeli jesteś tymczasowo zwolniony oraz jesteś pracownikiem rotacyjnym (stała rotacja) lub przygranicznym, możesz pobierać świadczenie także w Polsce.

 Ubezpieczenie medyczne

Pracując na terenie Norwegii, masz możliwość nie tylko uzyskania Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego, dzięki której będziesz mógł otrzymać pomoc z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej poza Norwegią. Posiadając rodzinę w Polsce, możesz również otrzymać Dokument S1, który uprawni cię do korzystania z pełnej opieki medycznej w kraju pochodzenia. Na podstawie tego dokumentu możesz również objąć swoim ubezpieczeniem twoją rodzinę pozostającą w Polsce. Karta EKUZ wydawana jest na 3 lat, Dokument S1 natomiast na czas trwania twojej umowy lub 2-3 lata.

Uznanie zawodu w NOKUT

Wiele osób poszukujących pracy w Norwegii zastanawia się, co mogą zrobić, aby ułatwić sobie jej znalezienie lub co zrobić, aby praca, której się poszukuje, satysfakcjonowała je finansowo. Jednym z elementów, który może tobie pomóc, to uzyskanie zaświadczenia z NOKUT potwierdzającego twoje wykształcenie zdobyte w Polsce. Jeżeli posiadasz wykształcenie zawodowe, które nie jest regulowane norweskim prawem, możesz wystąpić o jego uznanie. Dotyczy to osób, które są: betoniarzem, cieślą, fryzjerem, hydraulikiem, kosmetyczką, kucharzem, masarzem, mechanikiem przemysłowym lub samochodowym, murarzem, rzeźnikiem, stolarzem, szklarzem lub tapicerem.
Jeżeli posiadasz wykształcenie techniczne lub ukończyłeś szkołę wyższą, także możesz to zatwierdzić.

 Aktualizacja adresu w Norwegii

Wszystkie wyżej wymienione sprawy, które możesz załatwić, nawiązują do tego, jak ważna jest aktualizacja adresu pobytu czy korespondencyjnego w Norwegii. Brak zachowania ciągłości korespondencji pomiędzy tobą i urzędami, może oznaczać, że nie doprowadzisz swoich spraw związanych ze złożonymi wnioskami do końca. Często zdarza się, że nawet jeżeli masz już przyznane świadczenie, urząd będzie chciał uzyskać od ciebie dodatkowe informacje lub będzie sprawdzać, czy nadal masz do nich prawo. Wówczas przesyłają pisma na twój zarejestrowany adres. Twoim obowiązkiem jest poinformowanie w Skatteetaten o zmianie adresu w ciągu 8 dni od zaistnienia tego faktu. W przypadku wymeldowania z Norwegii należy to zgłosić najszybciej 14 dni przed planowaną datą wyjazdu. Ważne jest, abyś o tym nie zapomniał, ponieważ możesz otrzymać karę.