Emerytura dodatkowa – IPS oraz AFP

Emerytura AFP (norw. avtalefestet pensjon) – sektor publiczny

Mimo tego, że wiek emerytalny w Norwegii to 67 lat zarówno dla kobiet jak i mężczyzn, to można wnioskować o wcześniejszą emeryturę już od 62. roku życia. W przypadku sektora państwowego/publicznego można ubiegać się o emeryturę AFP w okresie od 62 do 67 lat, pod warunkiem, że placówka, w której pracujemy uwzględnia CAO (norw. tariffavtale), czyli układ zbiorowy pracy. W przypadku sektora publicznego nie można jednocześnie pobierać emerytury z NAV oraz emerytury AFP. AFP pobierać można w okresie 62-67 lat, a po osiągnięciu wieku emerytalnego przechodzi się na emeryturę z NAV.

To musisz wiedzieć o AFP z publicznego sektora:

• Nie można jednocześnie pobierać AFP i emerytury z NAV.
• Emerytura AFP przysługuje od 62 do 67 roku życia.
• Nie można jednocześnie pobierać AFP i innych świadczeń z NAV, takich jak na przykład renta zdrowotna, renta wdowia lub zasiłek rehabilitacyjny. Jeżeli pobierasz któreś z tych świadczeń, musisz z nich zrezygnować na rzecz emerytury AFP.
• Należy być zatrudnionym w momencie wnioskowania o emeryturę AFP.
• Jeżeli pracujesz jednocześnie pobierając emeryturę AFP, jej wysokość zostanie zredukowana.
• Jeżeli pobierasz 100% emerytury AFP, nie masz prawa do zasiłku chorobowego.
• Nie można wnioskować wstecz.

Jak wnioskować?

Jeżeli jesteś członkiem SPK (norw. Statens pensjonskasse), o emeryturę AFP dla Ciebie powinien zawnioskować Twój pracodawca na ok. 2 miesiące przed. Gdy SPK otrzyma wniosek od pracodawcy, zostaniesz o tym poinformowany. Wtedy będziesz musiał wysłać do NAV swój wniosek. Jeżeli natomiast jesteś członkiem KPK (norw. Kommunal pensjonskasse), musisz ustalić z pracodawcą, w jaki sposób możesz wnioskować o AFP.

Emerytura AFP (norw. avtalefestet pensjon) – sektor prywatny

W przypadku sektora prywatnego, emerytura AFP jest dodatkiem do standardowej emerytury z NAV. Oznacza to, że aby pobierać AFP, musisz również mieć prawo do emerytury z NAV. Aby mieć prawo do AFP należy przepracować co najmniej 7 z 9 lat przed ukończeniem 62. roku życia na umowie o pracę, która podlega pod układ zbiorowy pracy, czyli co najmniej 7 lat w okresie od 53. do 62. roku życia oraz pracować przez co najmniej 3 lata ciągiem przez przejściem na emeryturę na umowie o pracę, która podlega pod układ zbiorowy pracy.

To musisz wiedzieć o AFP z prywatnego sektora:

• Nie można jednocześnie pobierać emerytury i renty zdrowotnej. Jeżeli chcesz przejść na emeryturę, musisz zrezygnować z renty.
• Aby mieć prawo do emerytury AFP, musisz jednocześnie zawnioskować o emeryturę z NAV.
•  Należy przepracować co najmniej 3 lata cięgiem (możliwa jest przerwa w zatrudnieniu maksymalnie do 26 tygodni lub maksymalnie 104 tygodni, jeżeli 78 tygodni przerwy wynika z powodu pobierania zasiłku rehabilitacyjnego AAP, renty lub zasiłku chorobowego*) przed przejściem na emeryturę tj. być zatrudnionym na co najmniej 20% etatu i zarabiać rocznie co najmniej 1 stawkę G.
• Należy przepracować co najmniej 7 z 9 lat przed 62. rokiem życia.
• Nie można wnioskować wstecz.
• Należy być zatrudnionym w momencie wnioskowania o emeryturę AFP.
• Na pocztet emerytury AFP odkładane jest rocznie 0,314% z dochodu brutto.
• Można jednocześnie pracować i pobierać emeryturę i nie będzie miało to wpływu na jej wysokość.

* urodzeni przed 01.03.1955 mogą mieć przerwę w zatrudnieniu 26 tygodni lub 52 tygodni, jeżeli 26 z nich są spowodowane zasiłkiem rehabilitacyjnym, chorobowym lub rentą.

Jak wnioskować?

Należy wysłać 2 podania: podanie o emeryturę do NAV oraz podanie o emeryturę AFP do Fellesordningen for AFP. Najlepiej zrobić to 4 miesiace przez planowanym przejściem na emeryturę. Zanim zawnioskujesz przed 67. rokiem życia, sprawdź, czy na pewno masz prawo do wcześniejszej emerytury – wykonaj kalkulację.

Fundusz emerytalny IPS (norw. individuell pensjonssparing)

IPS to dobrowolne składki emerytalne. Możliwość założenia funduszu emerytalnego najczęściej dają banki takie jak DNB, SpareBank 1, Nordea itd. Otworzenie funduszu emerytalnego daje możliwość odłożenia nawet 40 000 kr rocznie na poczet przyszłej emerytury. Składki odkładane są od 18 do 75 roku życia maksymalnie i do 62. roku życia są “zamrożone”. Po osiągnięciu wieku emerytalnego lub przejściu na wcześniejszą emeryturę, z tytułu IPS otrzymuje się miesięczny dodatek do emerytury do 80. roku życia. Minimalny czas wypłaty dodatkowej emerytury z funduszu IPS to 10 lat, ale jeżeli odłożona kwota jest na tyle niska, że nie przekracza rocznie 0,2 stawki G, to okres wypłaty dodatku może zostać zredukowany. Od rocznych składek na poczet emerytury można uzyskać odpis podatkowy, który wynosi 22% z odłożonej kwoty. Jeżeli odłożona została maksymalna kwota roczna tj. 40 000 kr, to maksymalna wysokość odpisu podatkowego wyniesie 8 800 kr.