Emerytura w Norwegii (sektor prywatny i publiczny)

Wiek emerytalny w Norwegii to 67 lat zarówno dla kobiet jak i mężczyzn. Można mieć prawo do wcześniejszej emerytury już od 62. roku życia, pod warunkiem, że odłożona została wystarczająco wysoka kwota na składki emerytalne – odpowiadająca co najmniej minimalnej emeryturze. Najłatwiej sprawdzić, czy ma się prawo do wcześniejszej emerytury wykonując kalkulację.

Każda osoba, która pracowała w Norwegii, może mieć prawo do emerytury z Norwegii. Im dłuższy staż pracy, tym większa kwota emerytury. To, jakie zasady wyliczania emerytury Cię obowiązują, zależy od roku, w którym się urodziłeś. Tak zwane “Stare zasady” obowiązują osoby urodzone przed 1954 rokiem, tak zwane “Nowe zasady” osoby urodzone w 1963 roku lub później, natomiast osoby urodzone między 1954 a 1962 rokiem obowiązują zasady mieszane.

Stare zasady (urodzeni do 1954 roku)

• Emerytura składa się z 2 części: kwota przysługująca za lata pracy (norw. tilleggspensjon) oraz kwota przysługująca za lata mieszkania w Norwegii (norw. grunnpensjon) od 16. do 66. roku życia.
• Wysokość emerytury przysługującej za staż prazy wyliczana jest z 20 najlepszych lat pracy z okresu od 17 do 75 roku życia.
• Do obliczenia emerytury brane pod uwagę są punkty emerytalne (norw. Pensjonspoeng).
• Punkty emerytalne przyznawane są tylko za te lata, w których dochód roczny przekroczył 1 stawkę G.
• 1 rok z punktami emerytalnymi = 1 rok przynależności do systemu ubezpieczeń społecznych. Aby mieć prawo do emerytury z Norwegii, należy jest mieć ich co najmniej 5.
• Zasiłek dla bezrobotnych, renta zdrowotna, zasiłek chorobowy oraz rehabilitacyjny wliczają się również do emeryturodajnego dochodu.
• Maksymalna kwota emerytury za lata mieszkania na terenie Norwegii przysługuje po 40 latach mieszkania w Norwegii.

Nowe zasady (urodzeni w 1963 roku lub później)

• Emerytura składa się z 2 części: kwota przysługująca za lata pracy (norw. inntektspensjon) oraz kwota przysługująca za lata mieszkania w Norwegii (norw. garantipensjon) od 16. do 66. roku życia.
• Na poczet emerytury odkładana jest kwota w wysokości 18,1% z dochodu rocznego brutto do 75. roku życia.
• Zasiłek chorobowy oraz rehabilitacyjny również wliczają się do składek emerytalnych.
• W przypadku renty zdrowotnej odkładana jest kwota w wysokości 18,1% rocznego dochodu, ale maksymalnie do 61. roku życia.
• W przypadku zasiłku dla bezrobotnych odkładana jest kwota w wysokości 18,1% z rocznego dochodu, który został wzięty pod uwagę przy wyliczaniu wysokości zasiłku.
• Maksymalna kwota, którą rocznie odłożyć można na poczet emerytury to 18,1% z 7,1 stawki G.
• Maksymalna kwota emerytury za lata mieszkania na terenie Norwegii przysługuje po 40 latach mieszkania w Norwegii.

Mieszane zasady (urodzeni między 1954 a 1962

Osoby urodzone między 1954 a 1962 rokiem mają adekwatnie rozłożone proporcje, jeżeli chodzi o mieszanie starych i nowych zasad. To znaczy, że osoba urodzona w toku 1954 korzystała będzie w 90% ze starych zasad i w 10% z nowych zasad itd. Patrz na tabelkę poniżej.

Kiedy wnioskować o emeryturę?

Najlepiej wysłać wniosek na 3 miesiace przed planowanym rozpoczeciem pobierania emerytury. Jeżeli wysyłasz wniosek elektronicznie, możesz to zrobić na miesiąc przed planowanym rozpoczęciem pobierania emerytury.

Jak długo mogę pobierać emeryturę?

Emerytura w Norwegii przysługuje dożywotnio.

Praca a emerytura

Możesz pracować pobierając jednocześnie emeryturę i nie ma to wpływu na jej wysokość. Należy jednak pamięta o zaktualizowaniu karty podatkowej, żeby odprowadzana była odpowiednia wysokość podatku. Jeżeli pracujesz i jednocześnie pobierasz emeryturę przed 75. rokiem życia, to odkładają Ci się dodatkowe kwoty na składki emerytalne. Dobrze, jest wtedy co roku przeliczać wysokość swojej emerytury na nowo.

Dodatkowa emerytura

Pamiętaj, że poza główną emeryturą z NAV możesz mieć również prawo do emerytury dodatkowej z dobrowolnych składek emerytalnych, najczęściej odkładanych w banku typu DNB – IPS (individuell pensjonssparing) lub z układu zbiorowego pracy (norw. tariffavtale), z którego korzysta Twój pracodawca – AFP (Avtalefestet pensjon). Czytaj więcej TU.