Zasiłek rodzicielski: jak Norwegia pomoże ci w pierwszych dniach po urodzeniu się dziecka

Norwegia wspiera rodziców w opiece nad swoimi pociechami. Dzięki licznym świadczeniom socjalnym pierwsze tygodnie po narodzinach dziecka nie muszą oznaczać wyboru między opieką nad nim a pewnymi środkami finansowymi. Możliwe jest to m.in. dzięki jednemu z najpopularniejszych świadczeń, jakim jest zasiłek rodzicielski. Poniżej przedstawiamy, jakie warunki należy spełnić, aby się o niego ubiegać.

Podstawowe wymogi

Zasiłek rodzicielski ma na celu zapewnienie dochodu parom, którym urodziło się dziecko i w związku z tym muszą na pewien czas zrezygnować z pracy. Aby mieć do niego prawo, przynajmniej jedno z rodziców musi należeć do norweskiego systemu ubezpieczeń społecznych oraz mieć przepracowane 6 z 10 miesięcy przed zwolnieniem. Dodatkowo osiągnięty dochód musi wynosić co najmniej 0,5 stawki G, czyli 49 929 NOK. Świadczenie przysługuje zarówno pracownikom, jak i osobom, które pobierają zasiłki, takie jak:

• chorobowe,
• dla bezrobotnych,
• ciążowe,
• szkoleniowe,
• pielęgnacyjne,
• rehabilitacyjne,
• zasiłek rodzicielski pobierany przy poprzednim porodzie lub adopcji.

Zasiłek macierzyński (mødrekvote)

Przed narodzinami dziecka matce przysługują 3 obowiązkowe tygodnie pobierania świadczenia. Po narodzinach rozpoczyna się za to okres nazywany macierzyńskim, który trwa 15/19 tygodni. Możliwe jest rozbicie tego okresu, tak by najpierw wykorzystać tylko 6 obowiązkowych, a resztę w innym terminie. Jeśli po obowiązkowych 6 tygodniach postanowimy wykorzystać dodatkowo tylko 9 tygodni, to wypłacane będzie nam 100% stawki zasiłku. Jeśli jednak postanowimy wybrać 13 tygodni, przysługiwać nam będzie 80% stawki.

Opisywana wyżej sytuacja dotyczy sytuacji, w której oboje rodzice posiadają prawo do pobierania zasiłku. Jeśli jednak przysługuje ono wyłącznie matce, może ona pobierać zasiłek przez 49 tygodni z 100 proc. stawką lub 59 tygodniu z 80 proc. stawką.

Wymagane dokumenty:

• karta ciąży (jeśli dziecko jeszcze się nie urodziło),
• akt urodzenia dziecka (jeśli dziecko się urodziło),
• rejestracja pobytu w Norwegii lub pozwolenie na pobyt,
• odcinki z pensji za ostatnie 6 przepracowanych miesięcy.

Zasiłek ojcowski (fedrekvote)

W pierwszym dniu 7 tygodnia po pojawieniu się dziecka na świecie, istnieje możliwość przejścia ojca na tzw. zasiłek ojcowski/tacierzyński. Można go pobierać bez względu na to, gdzie mieszka dziecko oraz jego matka. Jeśli jednak matka pobiera zasiłek w Polsce, oznacza to, że musi być na urlopie min. 14 tygodni po urodzeniu dziecka, więc ojcu w Norwegii przysługiwać będzie zasiłek dopiero od 15 tygodnia, gdy wróci ona do pracy. Zasiłek ojcowski może być pobierany przez maksymalnie 15 tygodni z wypłacaną 100 proc. stawką lub 19 tygodni – 80 proc. stawki.

Podobnie jak w przypadku macierzyńskiego, pobieranie zasiłku tacierzyńskiego można rozbić na różne terminy. Pierwsze 6 tygodni jest obowiązkowe, ale po tym czasie resztę przysługującego nam czasu można wykorzystać dowolnie do ukończenia przez dziecko 3 roku życia.

Wymagane dokumenty:

• akt urodzenia dziecka,
• rejestracja pobytu w Norwegii lub pozwolenie na pobyt,
• odcinki z pensji za ostatnie 6 przepracowanych miesięcy,
• dokumenty potwierdzające powrót drugiego rodzica do pracy lub nauki.

Okres wspólny (fellesperiode)

Po ostatnim tygodniu, w którym ojciec może pobierać zasiłek, rozpoczyna się okres wspólny, który może trwać 16 tygodni (przy pobieraniu 100% kwoty zasiłku) lub 18 tygodni (80% zasiłku). Fellesperiode oznacza, że rodzice mogą dowolnie podzielić się tymi przysługującymi tygodniami świadczenia. Nie mogą jednak pobierać zasiłku jednocześnie. Przykładowo, jeśli ojciec pobiera zasiłek, matka musi pracować min. 75% etatu, w przeciwnym wypadku wypłacana kwota zostanie odpowiednio zmniejszona. Jeśli jednak to matka pobierałaby zasiłek, ojciec nie musi pracować. Sytuację taką rozpatruje się jednak wyłącznie, gdy oboje rodzice rodzice są uprawnieni do pobierania zasiłku rodzicielskiego.

Wysokość świadczenia

Wysokość zasiłku wyliczana jest na podstawie aktualnie osiąganych dochodów, a dla osób, które prowadzą własną działalność gospodarczą, będzie to średni dochód osiągnięty w ciągu ostatnich 3 lat. Maksymalnie jednak świadczenie może wynieść kwotę 6G (555 456 NOK) w ciągu roku.

Wnioski o zasiłek rodzicielski składamy do NAV-u. Czas rozpatrywania zwykle trwa ok. 6-8 tygodni, a urząd bierze wówczas pod uwagę datę przyjęcia wniosku. Warto więc zebrać odpowiednią dokumentację i złożyć wniosek jak najszybciej, by móc na spokojnie spędzić czas ze swoją pociechą, bez martwienia się o pieniądze.