Zasiłek ojcowski – co zrobić, kiedy matka dziecka wraca do pracy

Przyjęło się, że po urodzeniu dziecka to matka sprawuje nad nim opiekę. Nie zawsze jednak jest to możliwe. Dla tych rodzin, w których to matka musi jak najszybciej wrócić do pracy, umożliwiono ubieganie się o zasiłek ojcowski w Norwegii. Nie przysługuje on jednak wszystkim oraz istnieje kilka form pobierania tego świadczenia.

Przede wszystkim mogą o nie wnioskować wyłącznie ci, którzy osiągnęli dochód minimalny w wysokości 0,5 stawki G – na rok 2019 wynosi ona 49 929 NOK. Oprócz tego kolejnym wymogiem jest przepracowanie minimum 6 z ostatnich 10 miesięcy. Co do form pobierania świadczenia, wszystko zależy od tego, czy tylko matka, matka i ojciec lub tylko ojciec wypracowali sobie prawo do pobierania tego zasiłku.

Oboje rodziców ma prawo do pobierania zasiłku rodzicielskiego

Matka dziecka już 3 tygodnie przed planowanym terminem porodu powinna przejść na zasiłek macierzyński. Jego kontynuacja następuje po porodzie – w tym okresie matka musi wykorzystać obowiązkowe 6 tygodni, po czym jej zasiłek dzieli się na dwa okresy:

• 9 tygodni do wykorzystania od razu lub później (100% stawki dotychczasowego wynagrodzenia),
• 13 tygodni do wykorzystania później (80% stawku dotychczasowego wynagrodzenia).

Kolejny etap pobierania zasiłku rodzicielskiego można podzielić na dwa okresy: ojcowski (fedrekvote) oraz okres wspólny (fellesperiode), które są ruchome. Mogą być one wykorzystane zamiennie. Ojciec może jako pierwszy przejść na swoją część zasiłku, i później rodzice mogą dzielić się tygodniami okresu wspólnego, lub jedno z nich może pobierać go w całości. Fedrekvote to 15 tygodni ze 100% dotychczasowej stawki wynagrodzenia lub 19 tygodni z 80% stawki wynagrodzenia. Okres wspólny natomiast dzieli się na 16 tygodni ze 100% stawką lub 18 tygodni z 80% dotychczasowego wynagrodzenia.

Istotnym warunkiem przy pobieraniu przez ojca świadczenia w okresie wspólnym jest to, że matka dziecka musi pracować w tym czasie na minimum 75% etatu. Nie dotyczy to odwrotnej sytuacji, gdy to matka pobiera świadczenie z tego okresu.

Tylko ojciec ma prawo do pobierania zasiłku rodzicielskiego

Jeżeli matka nie wypracowała prawa do pobierania zasiłku – 7 tygodni po porodzie wraca do pracy na minimum 75% etatu lub dziennej nauki, to ojciec ma prawo do pobierania pełnego wymiaru zasiłku ojcowskiego, który wynosi 50 tygodni z 80% stawki dotychczasowego wynagrodzenia lub 40 tygodni ze 100% stawką dotychczasowego wynagrodzenia. Można o niego wnioskować bez względu na to, w jakim kraju przebywa dziecko wraz z matką. Dodatkowo ułatwieniem jest to, że NAV daje możliwość elastycznego pobierania tego świadczenia do ukończenia przez dziecko 3 roku życia. Ważne jednak jest, że w momencie, kiedy ojciec odracza pobieranie zasiłku ojcowskiego, aby wrócić do pracy, matka dziecka również musi być zatrudniona lub nadal się uczyć.

Jakie dokumenty należy złożyć wraz z podaniem?

• podstawowy dokument to akt urodzenia dziecka, na którym widoczne są dane rodziców,
• rejestracja pobytu w Norwegii lub pozwolenie na pobyt,
• odcinki z pensji z ostatnich 6 przepracowanych miesięcy,
• dokumentacja potwierdzająca powrót drugiego rodzica do pracy. W przypadku wnioskowania o zasiłek wyłącznie przez ojca, zaświadczenie to powinno zawierać dane, takie jak: imię, nazwisko matki dziecka, dokładną datę planowanego powrotu do pracy, procentowy (np. 100%) wymiar czasu pracy oraz stanowisko, na którym będzie zatrudniona.

Ojcowie wnioskujący o zasiłek rodzicielski na dziecko, które pozostaje w Polsce, muszą liczyć się z tym, że NAV będzie wymagał dostarczenia dodatkowej dokumentacji do rozpatrzenia podania. Najczęściej urząd prosi o uzyskanie zaświadczenia z ZUS o tym, że matka dziecka nie pobiera w tym samym czasie zasiłku macierzyńskiego oraz czy na pewno widnieje jako osoba aktywna zawodowo. NAV również wielokrotnie dokonuje kontroli podczas trwania pobierania zasiłku ojcowskiego, prosząc o comiesięczne dosyłanie odcinków z wynagrodzenia matki dziecka dla potwierdzenia tego, że jest ona nadal aktywna zawodowo i wyłącznie ojciec sprawuje opiekę nad dzieckiem.