Rodzinny kapitał opiekuńczy w Polsce a zasiłek opiekuńczy w Norwegii

Wraz z rozpoczęciem roku 2022 w życie wszedł nowy zasiłek opiekuńczy w Polsce, który przysługuje na drugie, trzecie i kolejne dzieci w wieku od 12 do 23/35 miesięcy, w zależności od stawki miesięcznej, jaką się wybierze. Z powodu dużej liczby zapytań, w jaki sposób zasiłek ten wpłynie na prawo do pobierania świadczenia opiekuńczego z Norwegii, skontaktowaliśmy się z NAV i uzyskaliśmy odpowiedź.

Zasiłek opiekuńczy w Norwegii

Przysługuje na każde dziecko w wieku od 13. do 23. miesiąca życia, które nie chodzi do przedszkola. Pełna stawka miesięczna na dziecko to 7 500 kr, więc maksymalnie otrzymać można kwotę 82 500 kr na dziecko. O zasiłek wnioskować można do 3 miesięcy wstecz. Dodatkowym wymogiem, który należy spełnić, jest przynależność obojga rodziców do systemu ubezpieczeń społecznych w dowolnym kraju przez co najmniej 5 lat, na przykład sumując lata przynależności w Polsce i w Norwegii.

Rodzinny kapitał opiekuńczy w Polsce

Przysługuje na drugie, trzecie i kolejne dzieci w wieku od 12. do 23. miesiąca w stawce 1 000 zł miesięcznie lub od 12. do 35. miesiąca w stawce 500 zł miesięcznie. Oznacza to, że bez względu na to jaką stawkę się wybierze, na dziecko przysługuje maksymalnie 12 000 zł.

Według NAV oba zasiłki są tożsame

Skontaktowaliśmy się z pracownikiem NAV i otrzymaliśmy informację, że NAV nie otrzymał jeszcze formalnego zawiadomienia z Polski, ale na podstawie informacji, które mają, informują, że zasiłki są tożsame, czyli rodzinny kapitał opiekuńczy jest polskim odpowiednikiem zasiłku opiekuńczego w Norwegii. Co to oznacza? Oznacza to, że przy wnioskowaniu o którykolwiek z tych zasiłków, trzeba będzie w pierwszej kolejności ustalić, który kraj ma pierwszeństwo do wypłacania świadczenia – dokładnie tak samo, jak w przypadku zasiłku rodzinnego. Nie będzie można zatem jednocześnie pobierać pełnych kwot z obu krajów.

Jak ustalamy pierwszeństwo do wypłacania świadczenia?

Przy ustaleniu, który kraj ma pierwszeństwo do wypłat świadczenia, patrzymy przede wszystkim na to, w którym kraju jest aktywność zawodowa. Jeżeli tylko w jednym, to sprawę mamy załatwioną – ten kraj, w którym jest aktywność zawodowa jest krajem z pierwszeństwem. Jeżeli natomiast aktywność zawodowa jest w obu krajach, to pierwszeństwo ma ten kraj, w którym mieszkają dzieci, a więc:

• jeżeli jeden rodzic pracuje w Norwegii, a drugi nie pracuje w Polsce, to Norwegia ma pierwszeństwo do wypłacania świadczenia (zarówno zasiłku rodzinnego jak i opiekuńczego).
• jeżeli jeden rodzic pracuje w Norwegii, a drugi pracuje w Polsce, to pierwszeństwo to wypłacania świadczeń ma Polska.

Co to oznacza w praktyce?

Każde dziecko ma prawo otrzymywać możliwie najwyższą kwotę. Jeżeli zatem pierwszeństwo do wypłacania zasiłku opiekuńczego ma Norwegia, to o zasiłek należy zawnioskować w Norwegii, gdyż w tym kraju przysługuje na dziecko kwota 7 500 kr, która jest wyższa niż zasiłek przysługujący w Polsce. Jeżeli natomiast pierwszeństwo do wypłacania świadczenia ma Polska, to w Polsce należy zawnioskować o rodzinny kapitał opiekuńczy, a w Norwegii o zasiłek dyferencyjny, czyli różnicę między zasiłkiem pobieranym w Polsce, a tym, który przysługiwałby na to dziecko w Norwegii. Dokładnie tak samo, jak w przypadku zasiłku rodzinnego.

Co zrobić, jeżeli zasiłek opiekuńczy w Norwegii zacząłem pobierać przed 01.01.2022?

Jeżeli zacząłeś pobierać zasiłek opiekuńczy w Norwegii zanim w życie wszedł rodzinny kapitał opiekuńczy, to dobrze by było, gdybyś poinformował o tym NAV. W obowiązku każdej osoby pobierającej zasiłki z NAV jest informowanie o wszystkich zmianach, które mogłyby mieć wpływ na prawo do pobierania świadczenia. Zawnioskowanie o tożsamy zasiłek w innym kraju jest właśnie taką zmianą. Oczywiście urzędy powinny skontaktować się ze sobą w tej sprawie, ale jednak lepiej mieć wszystko we własnych rękach i samodzielnie zadbać o to, by NAV dowiedział się o wnioskowaniu również w Polsce.

To warto wiedzieć!

Według ZUS jako pierwsze dziecko określa się również pierwsze dziecko małżonka. Jeżeli sam masz jedno dziecko, ale dla Twojego małżonka jest to dziecko drugie lub kolejne, to według ZUS, również możesz mieć prawo do rodzinnego kapitału opiekuńczego na to dziecko.