500+ czy barnetrygd? Dowiedz się, do którego zasiłku rodzinnego masz prawo

Od kiedy w Polsce został wprowadzony program Rodzina 500+, Polacy mieszkający w Norwegii muszą ustalić, czy mają prawo do polskiego, czy norweskiego zasiłku rodzinnego (na dziecko).

Norweski zasiłek rodzinny (barnetrygd) jest jednym z podstawowych świadczeń w ramach norweskiego systemu opieki społecznej. Przysługuje on na każde dziecko – po miesiącu od jego urodzenia do miesiąca poprzedzającego ukończenie przez nie 18 lat. Obecnie wysokość świadczenia wynosi 1054 korony na każde dziecko. Jeśli wychowujesz dziecko samotnie, otrzymasz dodatkowo kolejne 1054 koron (kwota niezależna od liczby dzieci).

Kto może otrzymać barnetrygd?

• Niezbędne do otrzymania zasiłku jest opłacanie w Norwegii składek na ubezpieczenie społeczne (trygdeavgift). Warunek ten spełniają osoby pobierające świadczenia zastępujące dochód, np. zasiłek dla bezrobotnych, chorobowy czy rehabilitacyjny.
• Dziecko może, ale nie musi przebywać w Norwegii. Może także mieszkać w jednym z państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Unia Europejska – w tym Polska wraz ze Szwajcarią, Islandią, Liechtensteinem), ale musi mieć wspólny adres zameldowania z rodzicem (np. w Polsce). Nie jest przeszkodą, jeśli rodzic ma zarejestrowany adres w Norwegii, pod warunkiem, że pozostaje zameldowany w Polsce pod tym samym adresem, co dziecko.
• O zasiłek można wnioskować już po 1 miesiącu pracy w Norwegii.

Za jego wypłatę odpowiedzialny jest NAV. Do wniosku należy załączyć:

• akt urodzenia dziecka oraz akt małżeństwa (chyba że rodzice żyją w wolnym związku lub dziecko jest wychowywane przez jednego rodzica) – na druku unijnym lub przetłumaczone na język angielski lub norweski,
• umowę o pracę, wszystkie odcinki z pensji za obecny rok podatkowy oraz Lønnsoppgave (jest to odpowiednik polskiego PIT-u i należy go dołączyć, jeśli wnioskujesz o spłatę za poprzednie lata – patrz niżej),
• rejestrację pobytu w Norwegii lub pozwolenie na pobyt,
• dokument tożsamości osoby wnioskującej o zasiłek.

Barnetrygd jest równoważny z polskim 500+ i można pobierać tylko jedno z tych dwóch świadczeń. W sytuacji, gdy jeden rodzic pracuje w Norwegii, a drugi mieszka w Polsce wraz z dziećmi, konieczne jest ustalenie pierwszeństwa kraju do wypłacania zasiłku. W praktyce oznacza to, że musimy ustalić, który kraj jest odpowiedzialny za wypłatę naszego świadczenia. Zasada jest na szczęście dość prosta.

• Jeśli w Norwegii pracuje jeden z rodziców (lub pobiera świadczenia zastępujące dochód), a drugi mieszka z dzieckiem w Polsce i nie pracuje (oraz nie pobiera świadczenia zastępującego dochód), to za wypłatę zasiłku odpowiedzialna jest Norwegia – jako kraj, gdzie ma miejsce aktywność zawodowa (lub gdzie rodzic pobiera świadczenie zastępujące dochód).
• Jeśli jeden z rodziców pracuje (lub pobiera świadczenia zastępujące dochód) w Norwegii, a drugi pracuje (lub pobiera świadczenia zastępujące dochód) w Polsce, zasiłek musi wypłacić ten kraj, w którym mieszkają dzieci, a zatem Polska.

Wypłata zaległego zasiłku rodzinnego

Bardzo istotną rzeczą związaną z norweskim zasiłkiem rodzinnym jest możliwość uzyskania wypłaty zaległego świadczenia. Jeśli miałeś prawo do zasiłku, ale nie był on wypłacany, możesz ubiegać się o wypłatę kwoty za ten okres, najpóźniej do 3 lat wstecz.

Jeśli świadczenie 500+ nie przysługiwało ci na pierwsze dziecko do lipca 2019 roku oraz nie otrzymywałeś na nie barnetrygd, możesz także ubiegać się o wypłatę zaległego norweskiego zasiłku (za okres, od kiedy pracowałeś w Norwegii, ale nie dalej niż 3 lata wstecz, do lipca 2019 roku, kiedy świadczenie 500+ objęło pierwsze dziecko). Nie mają tutaj znaczenia powyższe zasady ustalenia pierwszeństwa kraju.