Sprawdź, co powinieneś zrobić po przeprowadzce do Norwegii
Przeniosłeś się do Norwegii, aby rozpocząć nową pracę? Zastanawiasz się, jakich formalności dopełnić, aby zapewnić opiekę dla rodziny pozostającej w Polsce? Poza podstawowymi sprawami urzędowymi dotyczącymi pobytu i pracy możesz wnioskować o zasiłki i ubezpieczenia. Poniżej postaramy się przedstawić ci najważniejsze kwestie do załatwienia.
Przeniosłeś się do Norwegii, aby rozpocząć nową pracę? Zastanawiasz się, jakich formalności dopełnić, aby zapewnić opiekę dla rodziny pozostającej w Polsce? Poza podstawowymi sprawami urzędowymi dotyczącymi pobytu i pracy możesz wnioskować o zasiłki i ubezpieczenia. Poniżej postaramy się przedstawić ci najważniejsze kwestie do załatwienia.
Numer personalny, karta podatkowa i rejestracja pobytu
Pierwszym urzędem, który musisz odwiedzić, jest Skatteetaten. To właśnie tam możesz uzyskać dla siebie numer personalny, czyli 11-cyfrowy odpowiednik polskiego numeru pesel. Jest on nadawany na zawsze, chyba że w przyszłości zmienisz tymczasowy numer personalny (d-nummer) na stały (fødselsnummer). Zdarza się także, że urząd zawiesza numer personalny, jeżeli osoba, której on dotyczy, przebywa poza Norwegią dłużej niż 4 lata. Można jednak go „odwiesić” po powrocie do kraju. Podstawowymi dokumentami, które należy okazać podczas załatwiania spraw dotyczących uzyskania numeru personalnego, są: dokument tożsamości oraz umowa o pracę.
Kolejnym zadaniem jest zamówienie karty podatkowej, na podstawie której twój pracodawca będzie potrącał odpowiednią zaliczkę na podatek od wynagrodzenia. Aby ją zamówić, możesz stawić się osobiście w Skatteetaten lub złożyć odpowiedni wniosek do urzędu. Wskazujesz w nim przewidywaną wysokość dochodu, który planujesz osiągnąć. Powinien on pokrywać się z informacjami zawartymi na dołączonych dokumentach. Od roku 2019 osoby niebędące rezydentami podatkowymi mogą płacić stały podatek 25%, tzw. kildeskatt. Wyklucza on jednak możliwość rozliczania się w kolejnym roku podatkowym i ubieganiu się o ulgi.
Ważne! Pamiętaj, aby uaktualniać dane na karcie podatkowej. Jeżeli twoja sytuacja dochodowa ulegnie zmianie, ponieważ dostaniesz podwyżkę i twój przewidywany (roczny) dochód może się zmienić, zamów nową kartę! Dzięki temu unikniesz dopłaty podatkowej w okresie rozliczeń podatkowych.
Aby móc przebywać na terenie Norwegii dłużej niż 3 miesiące (nieprzerwanie), powinieneś uzyskać rejestrację pobytu. Cały proces należy rozpocząć od założenia konta na stronie UDI, czyli Urzędu ds. Cudzoziemców. Po wprowadzeniu podstawowych danych personalnych w elektronicznym wniosku będziesz mógł ustalić termin wizyty na policji. Przy wykazaniu, np. że twoja umowa jest bezterminowa i potrzebna jest ci rejestracja na pobyt stały, możesz ją otrzymać. Pracownicy rotacyjni, którzy nie przebywają w Norwegii 3 miesięcy bez przerwy, nie muszą wnioskować o ten dokument. Należy jednak pamiętać, że w przypadku zmiany formy zatrudnienia warto jest sprawdzić, czy obowiązek ten nie dostanie na ciebie nałożony.
Uwaga! Terminy stawienia się na policji są bardzo odległe. Data wizyty może zostać wyznaczona nawet po 6 miesiącach od wysłania podania o rejestrację pobytu. Ważne jest, aby dokonać tego jak najszybciej po przyjeździe do Norwegii.
Możesz wnioskować o uzyskanie rejestracji pobytu także jako osoba poszukująca pracy, jednak jeżeli ją znajdziesz będziesz musiał przeprowadzić proces rejestracji ponownie już jako osoba pracująca.
Jak możesz zapewnić opiekę rodzinie pozostającej w Polsce?
Ubezpieczenie
Po rozpoczęciu pracy i załatwieniu wszystkich wyżej wymienionych formalności najważniejszą rzeczą jest uzyskanie ubezpieczenia dla siebie i/lub członków rodziny pozostających w Polsce. Jak to zrobić? Musisz złożyć do Helfo (odpowiednik NFZ w Polsce) wniosek o dokument S1. To dzięki niemu, na podstawie swojego zatrudnienia, możesz otrzymać dostęp do pełnej opieki medycznej w Polsce. Zazwyczaj dokument jest wydawany na 2 lata lub na czas trwania umowy, jednak zdarza się, że Helfo wystawi go na dłużej. Warto jest sprawdzić datę ważności tego dokumentu po jego otrzymaniu. Czas oczekiwania na jego wystawienie może sięgać nawet 8 tygodni. Chcąc uzyskać ubezpieczenie dla siebie i rodziny, musisz złożyć dwa osobne wnioski.
Jeżeli wystarczy ci możliwość skorzystania z doraźnej opieki medycznej w Polsce, możesz również ubiegać się o wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego, czyli EKUZ. Okres jej ważności to 3 lata. Jest ona przesyłana przez Helfo zdecydowanie szybciej niż dokument S1, ponieważ już nawet po 5 dniach od chwili zamówienia. Jednakże jej największym minusem jest brak możliwości leczenia chorób przewlekłych. W związku z tym warto jest określić, co jest dla ciebie ważniejsze, a co za tym idzie – która z form ubezpieczenia jest bardziej korzystna.
Zasiłki
Jeżeli posiadasz niepełnoletnie dzieci, możesz sprawdzić, czy masz prawo do pobierania zasiłku rodzinnego z Norwegii. Prawo do wnioskowania nabywasz już po pierwszym przepracowanym miesiącu. Jednak od dnia wprowadzenia w Polsce świadczenia 500+ niezbędne jest ustalenie, który kraj ma pierwszeństwo wypłaty tego świadczenia. Jeżeli twoja żona nie pracuje w Polsce i zajmuje się dzieckiem/ dziećmi, to właśnie Norwegia powinna wypłacać ci zasiłek rodzinny. Nie czekaj! Złóż odpowiednie podanie, aby zapewnić swojej rodzinie dodatkowy dochód. Możesz otrzymać 1054 NOK miesięcznie. Dodatkowo, jeżeli twoje dziecko jest pomiędzy 13. a 24 miesiącem życia, możesz ubiegać się o przyznanie zasiłku opiekuńczego, który wynosi 7 500 NOK miesięcznie. Jedyny warunek, który odróżnia go od zasiłku rodzinnego, to konieczność udokumentowania faktu opłacania pełnych składek przez minimum 5 lat podczas całego życia matki i ojca dziecka.