Przypominamy, o jakich sprawach musisz pamiętać, mieszkając w Norwegii

Dla wielu z nas myśl o załatwianiu jakichkolwiek spraw urzędowych sprawia nie mały ból głowy. Trzeba jednak pamiętać, że większość z nich w Norwegii można załatwić w łatwy sposób często bez wychodzenia z domu. Dzięki temu, że zadbamy o nie, możemy nie tylko spać spokojnie, ale także zyskać dodatkowe środki pieniężne między innymi na codzienną opiekę nad naszymi dziećmi. O czym zatem należy pamiętać mieszkając w Norwegii? Jakie sprawy urzędowe są dla nas najbardziej istotne?

Rejestracja pobytu

Przyjeżdżając do Norwegii należy pamiętać o tym, że każdy legalny pobyt powyżej 3 miesięcy wiąże się z koniecznością stawienia się na policji. W pierwszej kolejności musisz złożyć odpowiedni wniosek w UDI, następnie udać się na policje w celu zarejestrowania pobytu. W zależności od sytuacji masz kilka możliwości:

rejestracja pobytu jako osoba poszukująca pracę – z prawem pobytu do 6 miesięcy,
rejestracja pobytu jako osoba zatrudniona – z prawem pobytu przez 5 lat lub na czas nieokreślony,
rejestracja pobytu w procesie łączenia rodzin, gdy przeprowadzasz się do członka rodziny, który posiada zatrudnienie w Norwegii.

Uzyskanie numeru personalnego

Każda osoba mieszkająca w Norwegii, podobnie jak w Polsce, powinna posiadać numer personalny, czyli odpowiednik numeru PESEL. Jest on niezbędny do spraw takich jak m.in. uzyskanie zatrudnienia czy zapewnienie dostępu do opieki zdrowotnej. Aby go uzyskać musisz stawić się z odpowiednim wnioskiem do Skatteetaten. W przypadku, gdy wnioskujesz o niego jako osoba zatrudniona, niezbędnym dokumentem jest okazanie również umowy o pracę. Masz możliwość ubiegania się również o niego jako osoba poszukująca pracę, a także członek rodziny osoby zatrudnionej w Norwegii.

Uwaga!
Wyróżnia się dwa rodzaje numerów personalnych: D-nummer, czyli tymczasowy numer personalny oraz Fødselsnummer, czyli stały numer personalny. Pierwszy z nich przyznawany jest osobom, które nie zamierzają przebywać w Norwegii na stałe. Stały numer w przeciwieństwie do tymczasowego daje dodatkowe możliwości jak np. wnioskowanie o kredyt w Norwegii.

Uzyskanie karty podatkowej

Każda osoba zatrudniona, aby uniknąć płacenia 50% podatku od swojego wynagrodzenia powinna zawnioskować do Skatteetaten o wydanie karty podatkowej. To jaki rodzaj podatku będzie potrącony od Twojego wynagrodzenia zależy od tego jaki dochód przewidujesz zarobić w ciągu całego roku podatkowego. Dla osób nie będących norweskim rezydentem podatkowym została wprowadzona możliwość uzyskania katy podatkowej 25%, tzw. kildeskatt. Oznacza ona, że od wynagrodzenia zostaje potrącany stały podatek 25%. Taka osoba jednak nie będzie mogła składać rozliczenia podatkowego i ubiegać się w nim o ulgi podatkowe.

Ważne!
Karta podatkowa kildeskatt, czyli 25% nie zawsze jest opłacalna. Jeżeli miałeś taką kartę w poprzednich latach, sprawdź czy rezygnacja wstecz będzie Ci się opłacać i odzyskasz nadpłacony podatek.

Uzyskanie zasiłków na dzieci

Każda osoba, która pracuje w Norwegii lub pobiera opodatkowany zasiłek (zasiłek dla bezrobotnych, chorobowe, AAP, rodzicielski) i posiada niepełnoletnie dziecko, ma prawo wnioskować o przyznanie na nie zasiłku. Począwszy od zasiłku rodzicielskiego, który wiąże się z narodzinami dziecka, po zasiek rodzinny i opiekuńczy, który przysługuje od urodzenia do 18 roku życia (rodzinny) oraz od 13 do 23 miesiąca życia (opiekuńczy). Masz prawo ubiegać się o te świadczenia nawet wtedy, gdy Twoje dziecko mieszka poza Norwegią. Tu jednak należy mieć na uwadze, że w przypadku zasiłku rodzinnego i opiekuńczego trzeba ustalić czy Polska czy Norwegia ma pierwszeństwo w wypłacie świadczenia.

Zapewnienie bezpłatnej opieki medycznej poza granicami Norwegii

Jeżeli posiadasz rodzinę lub samodzielne mieszkanie w Polsce, masz prawo do uzyskania pełnej, bezpłatnej opieki medycznej w Polsce, na podstawie Twojej pracy wykonywanej w Norwegii. Wystarczy, że zawnioskujesz do Helfo o wydanie Dokumentu S1 i dostarczysz go do wojewódzkiego oddziału NFZ odpowiedniego dla Twojego miejsca zamieszkania. Dodatkowo również możesz uzyskać kartę EKUZ, która zapewni Tobie dostęp do bezpłatnej opieki medycznej w razie nagłych wypadków. Zaletą EKUZ jest to, że obowiązuje ona na terenie wszystkich Państw należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Zadbaj o aktualizację adresu w Norwegii

Jeżeli zmieniasz adres zamieszkania, korespondencyjny lub wyprowadzasz się z Norwegii, powinieneś pamiętać o aktualizacji tych informacji w Folkeregisteret. Jest to ważne dla zachowania ciągłości korespondencji z norweskimi urzędami. Pamiętaj o tym, że np. Skatteetaten może skontrolować złożone przez Ciebie rozliczenie nawet do 10 lat wstecz. Jeżeli nie otrzymasz korespondencji i na nią nie odpowiesz w terminie, możesz narazić się na niespodziewane wydatki.

Uzyskaj świadczenie chorobowe z Norwegii

Jeżeli pracujesz w Norwegii i zachorujesz podczas pobytu w Polsce, masz prawo ubiegać się z tego tytułu o świadczenie chorobowe. W pierwszej kolejności powinieneś poinformować o zaistniałej sytuacji pracodawcę. W drugiej kolejności powinieneś przesłać do NAV zwolnienie lekarskie wraz z oświadczeniem własnym do zagranicznego zwolnienia. Pamiętaj, przez pierwsze 16 dni choroby powinieneś otrzymać wynagrodzenie chorobowe od pracodawcy. Później, jeżeli stan Twojego zdrowia nie polepszy się, świadczenie wypłaca NAV.